بسم الله الرحمن الرحیم

صلی الله علیک یا ولی العصر ادرکنا

پاسخ به شبهاتی پیرامون حضرت رقیه سلام الله علیها

آیا حضرت رقیه وجود داشته است ؟

حضرت سید‌الشهدا‌(ع) دختری به نام رقیه داشتند که در سن سه سالگی در خرابه شام به شهادت رسید(منتخب‌التواریخ ص299) مادر حضرت رقیه مطابق اکثر نقل ها «ام اسحاق» نام دارد که فضایل و مناقب بسیاری را برای آن بانو بر می‌شمارند. (ترجمه ارشاد ج2 ص197)

حضرت رقیه در ماه شعبان چشم به جهان گشود، سن مبارک آن حضرت هنگام شهادت سه سال بود.

عبدالوهاب بن احمد شافعی مصری مشهور به شعرانی (م  973 ق) در کتاب المنن باب دهم نقل می‌کند، نزدیک مسجد جامع دمشق بقعه و مرقدی وجود دارد که به مرقد حضرت رقیه‌(س)، دختر امام حسین‌(ع) معروف است و بر روی سنگی واقع در درگاه آن مرقد نوشته شده است «این خانه، مکانی است که به ورود آل پیامبر‌(ص) و دختر امام حسین‌(ع) حضرت رقیه شرافت یافته است.

نام حضرت رقیه علاوه بر کتب مشهوری چون لهوف و... در قصیده سوزناک سیف بن عمیره، صحابی بزرگ امام صادق‌(ع) آمده و علمای بزرگی همچون شیخ طوسی، نجاشی، علامه حلی و... به آن تصریح کرد‌ه‌اند از (ستاره درخشان شام حضرت رقیه علیهاالسلام، دختر امام حسین علیه السلام،(نویسنده : مرحوم علی ربانی خلخالی)

شیخ عمادالدین طبری کتاب خود را به امر بهاءالدین- حاکم اصفهان در روزگار هلاکوخان مغول- نگاشته و به همین سبب آن را کامل بهایی نامیده است. مرجع و منبع کتاب کامل بهایی در سرگذشت رقیه کتاب «حاویه در مثالب معاویه» تألیف قاسم بن محمدبن احمد مأمونی از علمای اهل تسنن بوده است.

برخی بزرگان دیگر که ماجرای رقیه را مطرح کرده اند و مرجع آنان کامل بهایی- به احتمال قوی- بوده است عبارتند از:

1- فخرالدین طریحی در مجمع البحرین (متوفای 1085) 

2- شیخ عباس قمی در منتهی الآمال (ج 1، ص 437)

3- علامه مجلسی در بحارالانوار  4- شیخ ذبیح‌الله محلاتی در ریاحین الشریعه  5- علامه بیرجندی در وقایع الشهور و الایام

دلایل کسانی مثل شهید مطهری که در وجود چنین دختری در ماجرای کربلا تردید کرده یا انکار کرده اند:

1- در کتب و متون قدیم مانند ارشاد مفید، کشف الغمه و دلائل الامامه طبری ذکر نشده است.

2- ذکر متفاوت و گونه گون ماجرا مثلاً سید بن طاووس مشابه ماجرا را در خرابه‌ی شام و به نام سکینه بنت الحسین گزارش داده است و به جای سر مقدس اباعبدالله از پیراهن وی یاد کرده است (شبیه ماجرای پیراهن یوسف(ع)).

3- در میان نام فرزندان اباعبدالله الحسین دختری به نام رقیه نیست. 3- رقیه ای که در کربلا بوده دختر امیرالمؤمنین علی (ع) بوده است.

اما پاسخ:

1-عدم ذکر یک نام در برخی کتب معتبر دلیلی بر نبودن نیست. ارشاد شیخ مفید حاوی بسیاری از مطالب نیست. همچنان کشف الغمه، حتی برخی مقاتل معتبر معاصر از ذکر جزئیات یا بخش هایی از حوادث پرهیز کرده اند.

2- برخی منابع به روزگار ما نرسیده و از بین رفته است که اگر بود بسیاری گم گشته ها روشن می شد. مقتل ابی مخنف از آن جمله است.

3- ذکر متفاوت یک موضوع، دلیل نفی اصل موضوع نیست. حتی دلیلی است بر وجود اصل حادثه.

4- تعداد فرزندان امام حسین(ع) را تا ده فرزند نوشته اند. شش پسر و چهار دختر ولی هنگام شمارش به نام های زینب، سکینه و فاطمه اشاره کرده و چهارمی را ذکر نکرده اند. شاید چهارمی رقیه باشد.

5-اگر رقیه‌ی کربلا را رقیه دختر امیرالمؤمنین علی(ع) بدانیم، دچار چند مشکل خواهیم بود. نخست آنکه برخی مرگ رقیه دختر امیرالمؤمنین را در دوران کودکی نوشته اند که سبط بن جوزی از آن جمله است. دوم آنکه اگر رقیه دختر علی(ع) در کربلا باشد دیگر کودک نیست چون از زمان شهادت علی، بیست و یک سال گذشته و این با گزارشی که از شهادت رقیه کوچک داده اند سازگار نیست. سوم آنکه گزارشی روشن دال بر حضور رقیه- دختر امیر مؤمنان علی و همسر مسلم بن عقیل- در کربلا نیست. برخی تواریخ از ازدواج رقیه با مسلم بن عقیل سخن گفته اند و نیز نوشته اند که عبدالله بن مسلم بن عقیل که در کربلا به شهادت رسید فرزند همین رقیه است اما هیچ نشانه ای از حضور این رقیه در کربلا و حتی در کوفه- همراه مسلم به کوفه رفته باشد- در دست نیست. چهارم آنکه در برخی مآخذ امام حسین(ع) در کربلا از جمله کسانی را که مخاطب قرار داد و گفت: مواظب باشید در هنگام کشته شدن من گریبان چاک مدهید، صورت مخراشید و سخن ناروا بر زبان میاورید، رقیه بود.

قندوزی نیز در توصیف لحظه ی وداع ابا عبدالله الحسین(ع) می نویسد: امام نداد داد ای ام کلثوم، ای سکینه، ای رقیه، ای عاتکه، ای زینب و ای اهل بین من درودتان باد.

در لهوف سید بن طاووس (م 664) نام رقیه در وداع امام حسین(ع) آمده است.

6-ششمین دلیل آن است که مزار رقیه دختر امیر مؤمنان علی در مصر است که یاقوت حموی نیز بدان اشاره کرده است.

7-هفتمین دلیل ذکر نام رقیه در شعر سیف بن عمیره نخعی کوفی از یاران امام صادق(ع) و امام موسی کاظم(ع) است که نام او در رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی آمده است. شعر سیف بن عمیره درباره‌ی عاشوراست که در اواخر این قصیده می گوید:

و رقیّـه رق الحسود لِضَغِهـا             و غداً لیغدرها الّذی لم یغدر...

  لـم اَنْهِـا و سکینـة و رقَیّـه              یبـکینـه یتحســّر و تـزَفَـر

اگر قول سبط بن جوزی را بپذیریم که رقیه بنت علی(ع) در کودکی از دنیا رفته باشد باید مزار او در مدینه باشد نه در شام.

در معالی السبطین آمده است: رقیه، دختر امام حسین(ع) در بارگاه نزدیک جامع دارالخلیفه یزید، به همراه جماعتی دیگر از اهل بیت مدفون است. این مسجد، امروز به جامع شجرة‌الدر مشهور است. در سمت چپ جوینده سیده نفیسه است و جایی که حضرت رقیه(س) در آن مدفون است، در سمت راستش قرار دارد. بر سنگ نصب شده در این خانه چنین نوشته شده است:

بُقـعــةٌ شُـرِّفَتْ بـآلِ النَبـی                 و بنتِ الحسینِ الشهیـد رُقیّه

مادر حضرت رقیه(س) را، ام اسحاق نوشته اند که ام اسحاق، قبلاً همسر امام حسین(ع) بود و به توصیه خود امام مجتبی(ع)، پس از شهادت وی، ابا عبدالله با وی ازدواج کرد.

زمان شهادت حضرت رقیه(س) را پنجم ماه صفر سال 61 یعنی چهار روز پس از ورود کاروان اسرا به شام نوشته اند.

آخرین دیدار حضرت رقیه سلام الله علیها با پدر

وداع امام حسین علیه السلام در روز عاشورا با اهل بیت علیهم السلام صحنه اى بسیار جانسوز بود، ولى آخرین صحنه دلخراش و جگر سوز، وداع ایشان با دخترى سه ساله بود .

هلال بن نافع ، که از سربازان دشمن بود، مى گوید: من پیشاپیش صف ایستاده بودم . دیدم امام حسین علیه السلام ، پس از وداع با اهل بیت خود، به سوى میدان مى آید در این هنگام ناگاه چشمم به دخترکى افتاد که از خیمه بیرون آمد و با گامهاى لرزان ، دوان دوان به دنبال امام حسین علیه السلام شتافت و خود را به آن حضرت رسانید. آنگاه دامن آن حضرت را گرفت و صدا زد:

« یا ابه ! انظر الى فانى عطشان » ؛ بابا جان ، به من بنگر، من تشنه ام.

شنیدن این سخن کوتاه ولى جگر سوز از زبان کودکى تشنه کام ، مثل آن بود که بر زخمهاى دل داغدار امام حسین علیه السلام نمک پاشیده باشند. سخن او آنچنان امام حسین علیه السلام را منقلب ساخت که بى اختیار اشک از دیدگانش جارى شد. با چشمى اشکبار به آن دختر فرمود:

« الله یسقیک فانه وکیلى » ؛ دخترم ! مى دانم تشنه هستى خدا ترا سیراب مى کند، زیرا او وکیل و پناهگاه من است .

امام حسین علیه السلام به او فرمود: کنار خیمه بنشین تا براى تو آب بیاورم. آنگاه امام حسین علیه السلام برخاست تا به سوى میدان برود، باز هم رقیه دامن پدر را گرفت و با گریه گفت : « یا ابه این تمضى عنا؟ » ؛ بابا جان کجا مى روى ؟ چرا از ما بریده اى ؟ امام علیه السلام یک بار دیگر او را در آغوش گرفت و آرام کرد و سپس با دلى پر خون از او جدا شد

هلال مى گوید: پرسیدم این دخترک که بود و چه نسبتى با امام حسین علیه السلام داشت ؟

به من پاسخ دادند: او رقیه علیهاالسلام دختر سه ساله امام حسین علیه السلام است .

همچنین در بعضى روایات آمده است : حضرت سکینه علیهاالسلام در روز عاشورا به خواهر سه ساله اى (که به احتمال قوى همان رقیه علیهاالسلام باشد) گفت : بیا دامن پدر را بگیریم و نگذاریم برود کشته بشود.

امام حسین علیه السلام با شنیدن این سخن بسیار اشک ریخت و آنگاه رقیه علیهاالسلام صدا زد: 

بابا! مانعت نمى شوم . صبر کن تا ترا ببینم.  امام حسین علیه السلام او را در آغوش گرفت و لبهاى خشکیده اش را بوسید. در این هنگام آن نازدانه ندا در داد که :

« العطش العطش ، فان الظما قد احرقنى »؛ بابا بسیار تشنه ام ، شدت تشنگى جگرم را آتش زده است .

امام حسین علیه السلام به او فرمود: کنار خیمه بنشین تا براى تو آب بیاورم. آنگاه امام حسین علیه السلام برخاست تا به سوى میدان برود، باز هم رقیه دامن پدر را گرفت و با گریه گفت :

« یا ابه این تمضى عنا؟ » ؛ بابا جان کجا مى روى ؟ چرا از ما بریده اى ؟

امام علیه السلام یک بار دیگر او را در آغوش گرفت و آرام کرد و سپس با دلى پر خون از او جدا شد.

منبع : (ستاره درخشان شام حضرت رقیه علیهاالسلام، دختر امام حسین علیه السلام،(نویسنده : مرحوم علی ربانی خلخالی)

غسل و دفن حضرت رقیه

هنگامی که زن غساله بدن حضرت رقیه را غسل می‌داد، ناگاه دست از غسل کشید و گفت: سرپرست این اسیران کیست؟ زینب‌(س) فرمود چه می‌خواهی زن غساله گفت: چرا بدن این طفل کبود است، آیا به بیماری مبتلا بوده است؟ حضرت در پاسخ فرمودند: ای زن او بیمار نبود، این کبود‌ها آثار تازیانه و ضربه‌های دشمن است (الوقایع والحوادث ج 5 ص81)

نظر مراجع عظام تقلید :

پاسخ آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی

بسمه‌تعالی

شکی نیست که دختر کوچکی از امام حسین‌(ع) در شام از دنیا رفت و در آنجا دفن شد و حرم فعلی منسوب به همان دختر است، اما این که نام آن دختر رقیه بوده یا نام دیگری داشته در بین دانشمندان اسلامی اختلاف نظر وجود دارد هر چند معروف این است که نامش رقیه است.

همیشه موفق باشید.  منبع : سایت تبیان

پاسخ آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی

بسمه‌تعالی

در کتاب‌هایی چون کامل بهائی و نفس‌المهموم و کتاب‌های معتبر دیگر دختر خردسالی که برخی نام او را رقیه نامیده‌اند و در شام به شهادت می‌رسد، برای امام حسین‌(ع) ذکر کرده‌اند و اگر کسی برای آن حضرت نذر کند، باید آن را ادا نماید و مضجع موجود در دمشق متعلق به آن حضرت است.

منبع : سایت تبیان

پاسخ میرزا جواد آقا تبریزی به شبهه‌ای درباره حرم حضرت رقیه(س)

استاد الفقهاء و المجتهدین میرزا جواد آقا تبریزی(ره) فرمود: مزار کنونى حضرت رقیه بنت الحسین(علیهما السلام) در شام، از اول مشهور بوده، گویا حضرت امام حسین(علیه‌السلام) نشانى را از خود در شام به یادگارى سپرده است، تا فردا کسانى پیدا نشوند که به انکار اسارت خاندان طهارت(علیهم‌السلام) و حوادث آن پردازند، این دختر خردسال گواه بزرگى است بر اینکه در ضمن اسیران حتى دختران خردسال نیز بوده‌اند.

ما ملتزم به این هستیم که بر دفن حضرت رقیه(علیها السلام) در این مکان شهرت قائم است، حضرت(علیها السلام) در این مکان جان سپرده و دفن شده است. ما به زیارتش شتافتیم، و باید احترام او را پاس داشت، (نگویید خردسال است) على‌اصغر(علیه‌السلام) که کودک شیرخوارى بود، داراى آن مقامى است که روبروى حضرت سیدالشهداء(علیه‌السلام) در کربلا دفن گردید، گفته‌اند که دفن وى در این مکان نشان از آن دارد که در روز حشر حضرت(علیه‌السلام) این کودک خردسال را به دست خواهد گرفت و نشان خواهد داد.

دفن این طفل خردسال حضرت رقیه(علیها السلام) در شام گواه بزرگ و نشان قوى از اسارت خاندان طهارت، و ستم روا داشته بر ایشان دارد، آن ستمى که تمام پیامبران از آدم(ع) تا خاتم(ص) بر آن گریستند، تا آنجا که خدا عزاى امام حسین(علیه‌السلام) را بر آدم(ع) خواند، از این رو احترام این مکان لازم است، به سخنان فاسد گوش فرا ندهید، و به سخنان باطلى که مى‌گویند: رقیه(علیها السلام) طفلى خردسال بیش نبود، گوش فرا ندهید، مگر على‌اصغر(علیه السلام) کودک خردسال نیست که در روز قیامت شاهدى خواهد بود، و موجب آمرزش گنهکاران شیعه خواهد شد ان شاء الله تعالى.

بنابراین بر همه واجب است احترام این مکان (محل دفن حضرت رقیه (علیها السلام)) را داشته باشند، و به سخنان فاسد و بیهوده اى که از گمراهى شیاطین است، گوش فرا ندهند و اعتنایى نکنند. ما با زیارت دختر امام حسین(علیه‌السلام) حضرت رقیه(علیها السلام) به خداوند متعال تقرب مى‌جوییم، آن دخترى که خود مظلوم بود و خاندان وى همه مظلوم بودند.

مجرد شهرت در ثبوت پاره‌اى از موضوعات خارجى کافى است و لذا اثبات قبر حضرت رقیه، بنت الحسین(علیهما السلام)، نیازى به اقامه بینه وجود ندارد بلکه صرف شهرت در اثبات آن مکان شریف کافى است.

 (منبع :سایت باشگاه خبرنگاران )

پاسخ به شبهه پراکنی راجع به حضرت رقیه (س) توسط آیت الله سید صادق روحانی حفظه الله

سوال : 

متأسفانه اخیراً برخی افراد نسبت به وجود مقدس حضرت رقیه بنت الحسین تردید کرده و شبهه پراکنی می کنند؛ برای روشن شدن افکار عمومی و رفع شبهه از جامعه پاسخ مستدل و مستندی در این خصوص مکتوب فرموده تا انشاالله در حد بضاعت اطلاع رسانی گردد.

جواب : 

باسمه جلت اسمائه; اولاً راجع به حضرت رقیه سلام الله علیها اخیراً کتابی نوشته شده است و خیلی خوب اثبات نموده به اینکه حضرت رقیه 3 ساله در خرابه شام از دنیا رفته و قبرش هم در آنجا است و معجزات زیادی هم نقل شده است، ثانیاً قاعده ای در فقه است به نام قاعده تسامح در ادلة سنن، مقتضی آن قاعده این است که آنچه راجع به این دختر 3 ساله گفته اند شما هم نقل کنید و به زیارت او بروید همه اش بر طبق موازین شرعی است و به این طور شبهات اعتنا نکنید.

منبع : سایت آیت الله سید صادق روحانی

پاسخ آیت الله صافی گلپایگانی به شبهه ای درباره حضرت رقیه (س)

آیا طبق تاریخ و روایات معتبر، امام حسین علیه‌السلام دختری به نام رقیّه داشته‌اند یا خیر؟ آیا تردید در وجود چنین فرزندی و نیز انتساب بارگاه مطهّر دمشق به ایشان جایز است؟

آیت الله صافی گلپایگانی درپاسخ به این سوال اعلام کرد :طبق بعض کتب مقاتل و تاریخ، حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام چنین فرزندی داشته‌اند که در شام رحلت کرده‌اند، علاوه بر شهرت این موضوع، به طور کلّی مشاهد و مقامات مشرّفه از جهت انتساب به اهل بیت علیهم‌السلام مزار مورد تجلیل و احترام است چنان‌که شهرت اشخاص به سیادت جایز الانکار نیست.

شهرت مثل این بارگاه مقدسه نیز مخصوصاً با توجه به قرائن معتبر مورد انکار نیست و این مشاهد و روضه‌های مقدّسه‌ی سادات عظام و مفاخر اسلام نیز از این جهت که از مراکز ذکر فضایل آن بزرگواران و تبلیغات اسلامی و ذکر دعا است باید محترم باشد و این تردیدها بی‌جا است و سزاوار نیست.   منبع:باشگاه خبرنگاران

به امید آنکه این دختر بزرگوار امام حسین علیه السلام به ما رو سیاهان در گاه حسینی لطف و عنایتی بفرماید.

اللهم عجل لولیک الفرج